Με γοργούς ρυθμούς μετά το τέλος του πολέμου άρχισε να συζητείται στους κόλπους της Διεθνούς Ομοσπονδίας Αυτοκινήτου (FIA) η διοργάνωση ενός ενιαίου πρωταθλήματος με κάποια κοινά χαρακτηριστικά. Το νέο σχέδιο ονομάστηκε «Φόρμουλα Α», όπου Φόρμουλα αναφέρεται σ' ένα σύνολο κανόνων, που πρέπει να τηρούνται από τις ομάδες, ενώ το Α (1 αργότερα) αναφέρεται στις προδιαγραφές των αυτοκινήτων που παίρνουν μέρος στο πρωτάθλημα.
Την 1η Σεπτεμβρίου 1946 έγινε ο πρώτος δοκιμαστικός αγώνας Φόρμουλα 1 στο Τορίνο, υπό την επωνυμία Βαλεντίνο Γκραν Πρι, με νικητή τον ιταλό Ακίλε Βάρτσι, που οδηγούσε μια Αλφα-Ρομέο 158 Αλφέτα. Τα αυτοκίνητα που πήραν μέρος στον αγώνα δεν διέφεραν και πολύ από τα αντίστοιχα της προπολεμικής εποχής. Το αυτοκίνητο του Βάρτσι στην πραγματικότητα είχε κατασκευαστεί τη δεκαετία του '30.
Στις 2 Οκτωβρίου 1947 η FIA παίρνει την οριστική απόφαση να διοργανώσει ένα αγώνα Φόρμουλα 1, αρχής γενομένης από το 1950. Ο πρώτος αγώνας του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος διεξάγεται στις 13 Μαΐου 1950 στο Σίλβερστοουν, ένα εγκαταλελειμμένο αεροδρόμιο της RAF. Νικητής είναι ο Τζιουζέπε Φαρίνα με Αλφα Ρομέο. Τα αυτοκίνητα είναι μεταλλικά, με τον κινητήρα εμπρός και τους τροχούς ακάλυπτους και έχουν μέγιστο κυβισμό τα 4500 κ.ε. για ατμοσφαιρικούς κινητήρες και 1500 κ.ε. για τους υπερτροφοδοτούμενους. Οι περισσότεροι αγώνες διαρκούν 500 χιλιόμετρα ή 5 ώρες και επιτρέπεται η αλλαγή οδηγών.
Το 1954 θεσπίζονται νέοι κανονισμοί, οι οποίοι θα ισχύσουν μέχρι το 1960. Ο μέγιστος κυβισμός καθορίζεται στα 2500 κ.ε. για τους ατμοσφαιρικούς κινητήρες και τα 750 κ.ε. για του υπερσυμπιεζόμενους. Το 1958 καθιερώνεται η χρήση βενζίνης αντί των καυσίμων αλκοόλης και μειώνεται το μήκος των αγώνων από τα 500 χλμ. ή τρείς ώρες σε 300 χλμ. ή δύο ώρες. Τη δεκαετία του '50 κυριάρχησε ο αργεντίνος Χουάν Μανουέλ Φάνχιο, που κατέκτησε 5 πρωταθλήματα. Το 1958 καθιερώθηκε το πρωτάθλημα κατασκευαστών.
Η δεκαετία του '60 ανήκει στους αγγλοσάξονες οδηγούς και στις εταιρείες «Μπράμπαμ», «Λότους» και «Φεράρι». Αναμφισβήτητα, όμως, αυτοί που άλλαξαν την πορεία της Φόρμουλα 1 στη συγκεκριμένη δεκαετία ήταν η «Λότους» του Κόλιν Τσάπμαν και οι οδηγικές ικανότητες του Τζιμ Κλαρκ. Ο πρώτος παρουσιάζει το αυτοφερόμενο πλαίσιο, χαρίζοντας στον οδηγό του δύο παγκόσμια πρωταθλήματα. Τα αεροδυναμικά βοηθήματα και οι σπόνσορες συμπληρώνουν την προσφορά της «Λότους» στο άθλημα.
Τη δεκαετία του '70, «Λότους» και «Φεράρι» μοιράζονται τα πρωταθλήματα κατασκευαστών, ενώ οι αγγλοσάξονες εξακολουθούν να κυριαρχούν στο πρωτάθλημα οδηγών. Ο αυστριακός Νίκι Λάουντα και ο βραζιλιάνος Φιτιπάλντι σπάνε τη μονοτονία με δύο και ένα τίτλο αντίστοιχα. Η Ρενό εισάγει το 1977 τον υπερτροφοδοτούμενο κινητήρα και δύο χρόνια αργότερα θα κερδίσει τον πρώτο της αγώνα στη Γαλλία. Ferrari και BMW την αντιγράφουν και οι ημέρες του ατμοσφαιρικού κινητήρα είναι μετρημένες. Η σφηνοειδής Lotus 72, με τα ψυγεία στο πλάι, κάνει την πρώτη της εμφάνιση.
Τη δεκαετία του '80 κυριαρχούν οι «ΜακΛάρεν» και «Γουίλιαμς», ενώ στους οδηγούς γάλλοι και βραζιλιάνοι κάνουν αισθητή την παρουσία τους. Η «Μπράμπαμ-BMW» είναι το πρώτο τούρμπο αυτοκίνητο που κερδίζει το παγκόσμιο πρωτάθλημα (1983).
Το 1980 ξεσπά διαμάχη για τον έλεγχο των αγώνων Φόρμουλα 1, μεταξύ της FOCA (Ένωση των Κατασκευαστών Αυτοκινήτων της Φόρμουλα 1) και της Διεθνούς Ομοσπονδίας. Οι κατασκευαστές με επικεφαλής τον πανούργο Μπέρνι Έκλεστον θα κερδίσουν τη μάχη και την εμπορική εκμετάλλευση της Φόρμουλα 1. Τo 1981 o Ρον Ντένις αναλαμβάνει τη ΜακΛάρεν και η ομάδα παρουσιάζει το πρώτο μονοθέσιο από ανθρακονήματα, σχεδιασμένο από τον Τζον Μπάρναρντ.
Τη δεκαετία του '90 ο θάνατος του Άιρτον Σένα στην Ίμολα (1994) σημάδεψε για πάντα τον κόσμο της Φόρμουλα 1. Είχε προλάβει να κατακτήσει τρία παγκόσμια πρωταθλήματα και δυστυχώς κανένας δεν θα μάθει ποτέ πού μπορούσε να φτάσει. Τόσο ο θάνατος του βραζιλιάνου, άσου όσο και μια σειρά από μοιραία δυστυχήματα, ανάγκασαν τη FIA να πάρει αυστηρά μέτρα για την ασφάλεια των αγώνων.
Η «Γουίλιαμς» κυριάρχησε στο πρωτάθλημα κατασκευαστών, ενώ από την «Μπενετόν» ανέτειλε το άστρο του γερμανού Μίκαελ Σουμάχερ, που κέρδισε το πρώτο του πρωτάθλημα το 1994 και το 2000 έδωσε στη Φεράρι τον πρώτο της τίτλο στο πρωτάθλημα οδηγών, έπειτα από 21 χρόνια.
Η πρώτη δεκαετία του 21ου αιώνα ανήκει στον Μίκαελ Σουμάχερ και τη Φεράρι. Ο γερμανός έσπασε το ρεκόρ του Χουάν Μανουέλ Φάνχιο (5 πρωταθλήματα), κατακτώντας 7 και βαδίζει φέτος για το 8ο. Ακόμη, κατέρριψε το ρεκόρ νικών που είχε ο Αλέν Προστ (51), έχοντας ξεπεράσει τις 90.
Η Φόρμουλα 1 είναι σήμερα μια ιδιαίτερα επικερδής επιχείρηση θεάματος, η οποία προσελκύει χιλιάδες θεατές στις πίστες και δισεκατομμύρια τηλεθεατές. Μα πάνω απ' όλα, παραμένει ένα πεδίο δοκιμών για την εξέλιξη και την ασφάλεια της αυτοκίνησης.
Οι πρωταθλητές της Formula 1
Πρωτάθλημα οδηγών
|
Πρωτάθλημα κατασκευαστών
|
|||
Πρωτάθλημα
|
Πιλότος
|
Μονοθέσιο
|
Κατασκευαστής
|
Χώρα
|
1950
|
Τζουζέπε
Φαρίνα
|
Alfa
Romeo 158
|
||
1951
|
Χουάν
Μανουέλ Φάντζιο
|
Alfa
Romeo 159
|
||
1952
|
Αλμπέρτο
Ασκάρι
|
Ferrari
500
|
||
1953
|
Αλμπέρτο
Ασκάρι
|
Ferrari
500
|
||
1954
|
Χουάν
Μανουέλ Φάντζιο
|
Mercedes
W196
|
||
1955
|
Χουάν
Μανουέλ Φάντζιο
|
Mercedes
W196
|
||
1956
|
Χουάν
Μανουέλ Φάντζιο
|
Lancia
Ferrari D50
|
||
1957
|
Χουάν
Μανουέλ Φάντζιο
|
Maserati
|
||
1958
|
Μάικ
Χόθορν
|
Ferrari
Dino 246
|
Βάνγουολ
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1959
|
Τζακ
Μπράμπαμ
|
Cooper
T51 Climax
|
Κούπερ
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1960
|
Τζακ
Μπράμπαμ
|
Cooper
T53 Climax
|
Κούπερ
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1961
|
Φιλ
Χιλ
|
Ferrari
Dino 156
|
Φεράρι
|
Ιταλία
|
1962
|
Γκράχαμ
Χιλ
|
BRM
P57
|
BRM
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1963
|
Τζιμ
Κλαρκ
|
Lotus
25 Climax
|
Λότους
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1964
|
Τζον
Σέρτις
|
Ferrari
158
|
Φεράρι
|
Ιταλία
|
1965
|
Τζιμ
Κλαρκ
|
Lotus
25 Climax
|
Λότους
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1966
|
Τζακ
Μπράμπαμ
|
Brabham
BT19 Repco
|
Μπράμπαμ
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1967
|
Ντένις
Χιουλμ
|
Brabham
BT24 Repco
|
Μπράμπαμ
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1968
|
Γκράχαμ
Χιλ
|
Lotus
49B Ford Cosworth
|
Λότους
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1969
|
Τζάκι
Στιούαρτ
|
Matra
MS10 Ford Cosworth
|
Ματρά
|
Γαλλία
|
1970
|
Γιόχεν
Ριντ
|
Lotus
72 Ford
|
Λότους
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1971
|
Τζάκι
Στιούαρτ
|
Tyrrell
003 Ford
|
Τίρελ
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1972
|
Έμερσον
Φιτιπάλντι
|
Lotus
72D Ford
|
Λότους
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1973
|
Τζάκι
Στιούαρτ
|
Tyrrell
006 Ford
|
Λότους
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1974
|
Έμερσον
Φιτιπάλντι
|
McLaren
M23 Ford
|
Μακ
Λάρεν
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1975
|
Νίκι
Λάουντα
|
Ferrari
312T
|
Φεράρι
|
Ιταλία
|
1976
|
Τζέιμς
Χαντ
|
McLaren
M23 Ford
|
Φεράρι
|
Ιταλία
|
1977
|
Νίκι
Λάουντα
|
Ferrari
312T2
|
Φεράρι
|
Ιταλία
|
1978
|
Μάριο
Αντρέτι
|
Lotus
79 Ford Cosworth
|
Λότους
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1979
|
Τζόντι
Σέκτερ
|
Ferrari
312T4
|
Φεράρι
|
Ιταλία
|
1980
|
Άλαν
Τζόουνς
|
Williams
FW07B Ford
|
Γουίλιαμς
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1981
|
Νέλσον
Πικέ
|
Brabham
BT49C Ford
|
Ουΐλιαμς]]
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1982
|
Κέκε
Ρόζμπεργκ
|
Williams
FW08 Ford
|
Φεράρι
|
Ιταλία
|
1983
|
Νέλσον
Πικέ
|
Brabham
BT52B BMW
|
Φερράρι
|
Ιταλία
|
1984
|
Νίκι
Λάουντα
|
McLaren
MP4/2 TAG Porsche
|
Μακ
Λάρεν
|
Μεγάλη
Βρετανία.
|
1985
|
Αλέν
Προστ
|
McLaren MP4/2B TAG Turbo
|
Μακ
Λάρεν
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1986
|
Αλέν
Προστ
|
McLaren MP4/2B TAG Turbo
|
Γουίλιαμς
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1987
|
Νέλσον
Πικέ
|
Williams
FW11B Honda
|
Γουίλιαμς
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1988
|
Άιρτον
Σένα
|
McLaren
MP4/4 Honda
|
Μακ
Λάρεν
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1989
|
Αλέν
Προστ
|
McLaren
MP4/5 Honda
|
Μακ
Λάρεν
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1990
|
Άιρτον
Σένα
|
McLaren
MP4/5B Honda
|
Μακ
Λάρεν
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1991
|
Άιρτον
Σένα
|
McLaren
MP4/6 Honda
|
Μακ
Λάρεν
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1992
|
Νάιτζελ
Μάνσελ
|
Williams
FW14B Renault
|
Γουίλιαμς
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1993
|
Αλέν
Προστ
|
Williams
FW15C Renault
|
Γουίλιαμς
|
Μεγάλη
Βρετανία.
|
1994
|
Μίκαελ
Σουμάχερ
|
Benetton
B194 Ford
|
Γουίλιαμς
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1995
|
Μίκαελ
Σουμάχερ
|
Benetton
B195 Renault
|
Μπένετον
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1996
|
Ντέιμον
Χιλ
|
Williams
FW18 Renault
|
Γουίλιαμς
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1997
|
Ζακ
Βιλνέβ
|
Williams
FW19 Renault
|
Γουίλιαμς
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1998
|
Μίκα
Χάκινεν
|
McLaren
MP4/13 Mercedes
|
Μακ
Λάρεν
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
1999
|
Μίκα
Χάκινεν
|
McLaren
MP4/14 Mercedes
|
Φεράρι
|
Ιταλία
|
2000
|
Μίκαελ
Σουμάχερ
|
Ferrari
F1-2000
|
Φεράρι
|
Ιταλία
|
2001
|
Μίκαελ
Σουμάχερ
|
Ferrari
F2001
|
Φεράρι
|
Ιταλία
|
2002
|
Μίκαελ
Σουμάχερ
|
Ferrari
F2002
|
Φεράρι
|
Ιταλία
|
2003
|
Μίκαελ
Σουμάχερ
|
Ferrari
F2003-GA
|
Φεράρι
|
Ιταλία
|
2004
|
Μίκαελ
Σουμάχερ
|
Ferrari
F2004
|
Φεράρι
|
Ιταλία
|
2005
|
Φερνάντο
Αλόνσο
|
Renault
R25
|
Ρενό
|
Γαλλία
|
2006
|
Φερνάντο
Αλόνσο
|
Renault
R26
|
Ρενό
|
Γαλλία
|
2007
|
Κίμι
Ραϊκόνεν
|
Ferrari
F2007
|
Φεράρι
|
Ιταλία
|
2008
|
Λιούις
Χάμιλτον
|
McLaren
MP4-23 Mercedes
|
Φεράρι
|
Ιταλία
|
2009
|
Τζένσον
Μπάτον
|
Brawn
GP-Mercedes BGP001
|
Brawn
GP
|
Μεγάλη
Βρετανία
|
2010
|
Σεμπάστιαν
Φέτελ
|
Red
Bull RB6
|
Red
Bull Racing
|
Αυστρία
|
2011
|
Σεμπάστιαν
Φέτελ
|
Red
Bull RB7
|
Red
Bull Racing
|
Αυστρία
|
2012
|
Σεμπάστιαν Φέτελ
|
Red Bull RB8
|
Red Bull Racing
|
Αυστρία
|
